Faydacılık Başarı Teorisi'nin Sınırlılıkları: SBF ve FTX'in Dersleri

Kriptopara sektörünün gelişimi her zaman şaşırtıcıdır. Sadece iki buçuk yıl içinde, bir start-up şirketinin piyasa değeri yaklaşık 28 milyar dolara ulaşabilir; 36 ay içinde şirketin değeri 800 milyon dolardan 32 milyar dolara fırlayarak %4000 artış gösterir. Ancak daha da şaşırtıcı olan, bu şirketin sektördeki ikinci sıradan iflasın eşiğine gelmesi için bir haftadan daha kısa bir süreye ihtiyaç duymasıdır. İnternette bu durumla ilgili şöyle bir alay bile ortaya çıktı: Bu hafta çoğu insanın performansı, bir MIT mezunu olan üst düzey bir traderı geçti.

Bütün bunların merkezindeki kişi, o ikonik patlayan saçları olan SBF.

Etkili Altruizm Uygulayıcıları

SBF, "etkili altrüizmci" etiketiyle damgalandı. Bu sadece basit bir tanım değil, aynı zamanda onun çaba göstererek yaşadığı bir yaşam felsefesidir. Etkili altrüizm, faydacılığın bir dalıdır ve temel ilkesi, iyilik yaparken değer maksimize etmeyi hedeflemektir, ancak bunun ön koşulu kendi çıkarlarına zarar vermemektir.

Bu anlayış bazı tartışmalı görüşlere yol açtı; örneğin, yetenekli birinin doğrudan hayır kurumlarında çalışmak yerine yüksek maaşlı bir işte çalışıp bağış yapmasının, o işin etik olmayabileceği veya topluma doğrudan bir katkı sağlamadığı durumlarda bile daha iyi olduğu düşünülmektedir. Sonuçta daha büyük bir iyilik yapabiliyorsa, bunun değerli olduğu kabul edilmektedir.

FTX krizi patlak verdikten sonra, sektörde tanınmış kişiler SBF'nin felsefesine eleştirilerde bulundular. Onlar, "etkili hayırseverlik" kavramının sosyal sermayenin etkili bir şekilde dağıtılması için teorik bir temelden yoksun olduğunu ve bazı insanların sözde "daha büyük bir iyilik" uğruna riskleri hiçe sayarak zenginlik biriktirmesine yol açabileceğini belirttiler.

İnancın Kaynağı ve Uygulaması

SBF'nin bu inancı, ergenlik dönemine kadar uzanıyor. 14 yaş civarında, faydacılığa güçlü bir ilgi duymaya başladı. Bu düşünce, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde okuduğu süre boyunca daha da gelişti ve sonraki kariyerinde önemli bir rol oynadı.

Bir milyarder olarak, SBF'nin yaşam tarzı kimliğiyle son derece uyumsuz. O bir vejetaryen, her gece sadece dört saat uyuyor ve sık sık ofisteki fasulye torbasında kalıyor. Büyük bir servete sahip olmasına rağmen, hala oda arkadaşıyla birlikte bir apartmanda yaşıyor, neredeyse alkol almıyor ve tatil yapmıyor. Bu davranışlar, etkili iyilikseverliğe olan tutkusunu yansıtıyor.

Ancak, işte bu aşırı inanç, FTX krizine yol açmış olabilir. Kendi ideal hedeflerine ulaşmak için, SBF sürekli olarak işini genişletti, yüksek değerleme finansmanı aradı ve hatta yetersiz fon olmasına rağmen şirketin operasyonlarını sürdürmeye çalıştı.

Düşünme ve Gelecek

FTX krizi sonrası, SBF kendi davranışlarını sorgulamaya başladı. Çalışanlara ve dış dünyaya derin bir özür diledi, hatalar yaptığını kabul etti. FTX için kurtarma fonu toplamaya çalışacağını ve FTX ile FTX US'in birleşimi aracılığıyla yatırım yapmayı düşündüğünü belirtti.

Bu olaydan aldığımız ders, ne faydacılık ne de etkili altrüizm, bireyler için sadece bir düşünce aracı olduğudur. Belirli bir ideolojiye fazla bağlı kalmak ve gerçek riskleri göz ardı etmek tehlikelidir. Etkili altrüizm savunucuları teorilerini uygularken büyük bir tatmin hissi yaşayabilirler, ancak aşırı iyimserlik ve idealizm tuzağına düşme olasılıkları da yüksektir.

SBF'nin başarısı tesadüf değildir, FTX'in kaderi de henüz tamamen belirlenmiş değildir. Anahtar, SBF'nin bu deneyimden ders alıp kendi fikirlerini ve davranış biçimini yeniden gözden geçirip geçiremeyeceğidir. Gelecekte, SBF ve FTX'in gelişimini takip etmeye devam edeceğiz, bu krizde deneyim kazanıp gerçek bir dönüşüm gerçekleştirebilirler mi göreceğiz.