Quy định tài sản ảo ở Hồng Kông: Từ khoảng trống OTC đến sự bao phủ toàn diện

Trong những năm gần đây, Hồng Kông đã đạt được những tiến bộ đáng kể trong việc quản lý tài sản ảo, đặc biệt là trong lĩnh vực giao dịch ngoại hối (OTC). Từ một khoảng trống quản lý ban đầu, đến nay đã đề xuất một khuôn khổ quản lý toàn diện, các cơ quan quản lý Hồng Kông đã mất ba năm để hoàn thành việc chuyển đổi từ "vùng trống" sang "quản lý toàn chuỗi."

Vào tháng 5 năm 2025, cảnh sát Hồng Kông đã thành công trong việc triệt phá một nhóm rửa tiền tài sản ảo trị giá 15 triệu USD. Nhóm này chủ yếu tách nhỏ và chuyển tiền qua các kênh OTC tại Tsim Sha Tsui. Trước đó, trong vụ án JPEX được chú ý nhiều, Cục điều tra tội phạm thương mại cũng đã phát hiện ra rằng nhiều khoản tiền liên quan đã được quy đổi và chuyển giao thông qua các cửa hàng OTC địa phương, trở thành một phần quan trọng trong chuỗi lừa đảo.

Sau đó, chính phủ Hồng Kông đã phát hành tài liệu tư vấn công chúng về đề xuất lập pháp quy định dịch vụ mua bán tài sản ảo vào tháng 6 năm 2025. Tài liệu này đề xuất đưa tất cả các dịch vụ mua bán tài sản ảo, bao gồm cả OTC, vào một khung quy định cấp phép thống nhất. Mặc dù đề xuất này vẫn đang ở giai đoạn tư vấn, nhưng nó đã vạch ra một kế hoạch rõ ràng cho việc quản lý tài sản ảo ở Hồng Kông trong tương lai.

Sự phát triển của việc quản lý tài sản ảo ở Hồng Kông có thể được chia thành ba giai đoạn:

Giai đoạn đầu tiên (năm 2023): Nền tảng giao dịch tài sản ảo (VATP) được đưa vào trong phạm vi quản lý, nhưng OTC trở thành điểm mù trong quản lý. Hệ thống lúc đó chủ yếu nhắm vào các hoạt động "nền tảng điện tử + tiếp xúc với tài sản của khách hàng", các tình huống OTC như cửa hàng tiền mặt thực, quầy giao dịch, ATM không được bao gồm.

Giai đoạn hai (năm 2024): Cục Tài chính và Cục Kho bạc phát động tư vấn về hệ thống cấp phép dịch vụ giao dịch tài sản ảo ngoài sàn đầu tiên, lần đầu tiên đưa OTC thực vào khuôn khổ quản lý. Hệ thống này yêu cầu tất cả cá nhân hoặc tổ chức hoạt động giao dịch tài sản ảo tại Hồng Kông phải có giấy phép, do Cục Hải quan Hồng Kông cấp.

Giai đoạn ba (năm 2025): Hồng Kông công bố đề xuất lập pháp cho vòng thứ hai về quy định dịch vụ mua bán tài sản ảo, nâng cấp phạm vi và độ sâu giám sát. Khung mới bao gồm các dịch vụ phức tạp như giao dịch lớn, môi giới giao dịch, thanh toán và đổi tiền, quản lý tài sản, và sẽ điều chỉnh cơ quan giám sát thành Ủy ban Chứng khoán cấp giấy phép, Ngân hàng Trung ương giám sát hoạt động ngân hàng và công cụ thanh toán có giá trị.

Có nhiều yếu tố thúc đẩy đứng sau loạt thay đổi chính sách này:

1. Các vụ án nghiêm trọng xảy ra thường xuyên, phơi bày khoảng trống trong quản lý. Nhiều vụ án rửa tiền và lừa đảo liên quan đến OTC đã làm nổi bật sự thiếu sót của khung pháp lý hiện tại.

2. Áp lực quản lý quốc tế và tiêu chuẩn FATF. Để duy trì vị thế trung tâm tài chính quốc tế của Hồng Kông, các cơ quan quản lý phải đáp ứng các yêu cầu về chống rửa tiền và chống tài trợ khủng bố quốc tế.

3. Ý kiến công chúng địa phương thúc đẩy nâng cấp chính sách. Nhiều phản hồi mà chính phủ nhận được tập trung phản ánh tính rủi ro cao của OTC và sự thiếu sót trong quản lý.

Tổng thể, việc quản lý tài sản ảo ở Hồng Kông đang phát triển theo hướng hệ thống hóa và quốc tế hóa. Từ việc quản lý nền tảng đến việc quản lý cửa hàng tiền mã hóa, và sau đó đề xuất khung "VA Dealing" toàn chuỗi, Hồng Kông đang nỗ lực xây dựng một hệ thống quản lý tài sản ảo toàn diện và hiệu quả. Khung quản lý mới nhất mặc dù vẫn đang trong giai đoạn tham vấn công chúng, nhưng chắc chắn đánh dấu một bước quan trọng mà Hồng Kông đã thực hiện trong lĩnh vực quản lý tài sản ảo.